Δημιουργώντας συνδέσεις: Μια νέα γραμμή τραμ για το παλιό λιμάνι του Τάλιν

Η Εσθονία είναι χώρα με σημαντικές φιλοδοξίες. Αυτό φαίνεται περισσότερο από οπουδήποτε αλλού στις μεταρρυθμίσεις και στις επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) της χώρας αυτής, με το οποίο διοχετεύει χρηματοδότηση ύψους 953.000.000 ευρώ από το ευρωπαϊκό μέσο ανάκαμψης NextGenerationEU σε πλήθος τολμηρές πρωτοβουλίες. Η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της χώρας. Αυτό συνεπάγεται διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της, επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σταδιακή κατάργηση επιβλαβών πηγών ενέργειας όπως ο πετρελαιούχος σχιστόλιθος. Καθώς η Εσθονία οδεύει προς μεγαλύτερη βιωσιμότητα, έχει δώσει προτεραιότητα και στην καθαρότερη κινητικότητα, όπως δείχνει χαρακτηριστικά και η γραμμή τραμ του παλιού λιμανιού του Τάλιν. 

Πράγματι, η νέα γραμμή του τραμ συγκαταλέγεται μεταξύ των εμβληματικών έργων υποδομής του σχεδίου: πρόκειται για ένα τμήμα 2,5 χιλιομέτρων ελαφρού σιδηροδρόμου που τέθηκε σε λειτουργία τον Δεκέμβριο του 2024, με επενδυτικό κεφάλαιο 36.500.000 ευρώ από το NextGenerationEU. Για πολλά άτομα στην πρωτεύουσα της Εσθονίας, ήταν καιρός να δημιουργηθεί η νέα αυτή γραμμή, καθώς επιτέλους συνδέει το παλιό λιμάνι της πόλης —και, μαζί μ’ αυτό, τις θαλάσσιες συνδέσεις με άλλες σκανδιναβικές χώρες— με τον κόμβο της διακρατικής σιδηροδρομικής γραμμής Rail Baltica στο κέντρο της πόλης, τον περιφερειακό σιδηροδρομικό σταθμό και το αεροδρόμιο του Τάλιν. Ένας από τους στόχους του έργου αυτού ήταν να μειώσει την κυκλοφοριακή συμφόρηση και την ατμοσφαιρική ρύπανση στην πόλη, προσφέροντας ένα πιο βιώσιμο μέσο μεταφοράς και βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής των κατοίκων. 

Για να μάθουμε περισσότερα, μιλήσαμε με τον πολεοδόμο και αρχιτέκτονα, κ. Jaak-Adam Looveer, καθώς και με τον τοπικό κάτοικο και καθημερινό επιβάτη, κ. Kaur Orgusaar:  

Είναι ευπρόσδεκτη προσθήκη η νέα γραμμή του τραμ στο Τάλιν; 

J-AL: Η λέξη «ευπρόσδεκτη» είναι λίγη! Η γραμμή τραμ του παλιού λιμανιού σημαίνει ότι έχουμε πλέον έναν πλήρως ολοκληρωμένο διάδρομο μεταφορών που ανοίγει έναν κόσμο δυνατοτήτων. Η ενωσιακή χρηματοδότηση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επίτευξή του. Η νέα γραμμή ενίσχυσε τη διασύνδεση των μεταφορών μέσα στην πόλη μας. Από το παλιό λιμάνι φεύγουν τα οχηματαγωγά πλοία προς άλλους σκανδιναβικούς προορισμούς, και πιο συγκεκριμένα το Ελσίνκι, και η γραμμή του τραμ συνδέει τη ζώνη αυτή με τον τερματικό σταθμό Ülemiste του τρένου Rail Baltica, ο οποίος θα αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία καθώς προχωρά το μεγάλο αυτό έργο. Η νέα γραμμή του τραμ συνδέει επίσης το παλιό λιμάνι με το κέντρο της πόλης, τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό και το αεροδρόμιο, γεγονός που το καθιστά βασικό στοιχείο του τοπίου των υποδομών του Τάλιν.

KO: Για μένα, ως κάτοικο του Τάλιν, η νέα γραμμή του τραμ άλλαξε τα πάντα! Αποφέρει τεράστια οφέλη στην πόλη. Ζω στο κέντρο της πόλης και παλιότερα δυσκολευόμουν να φτάσω στο λιμάνι ή στο αεροδρόμιο, καθώς δεν υπήρχε απευθείας γραμμή τραμ. Το νέο τραμ σημαίνει ότι μπορώ να ταξιδέψω άνετα και εύκολα και προς τους δύο προορισμούς. Μετακινούμαι αρκετά λόγω της δουλειάς μου, οπότε το νέο τραμ ήταν σημαντική βελτίωση για μένα. Εάν χρειάζεται να προλάβω μια πτήση ή ένα φέρι, τα βγάζω πέρα με άνεση. Γενικά, το τραμ μειώνει επίσης την ανάγκη για αυτοκίνητο και πιστεύω ότι θα ενθαρρύνει περισσότερους κατοίκους του Τάλιν να χρησιμοποιούν τις δημόσιες συγκοινωνίες αντί για το αυτοκίνητό τους. Αυτό σίγουρα θα μειώσει την κυκλοφοριακή συμφόρηση.

«Έχουμε πλέον έναν πλήρως ολοκληρωμένο διάδρομο μεταφορών που ανοίγει έναν κόσμο δυνατοτήτων. Η ενωσιακή χρηματοδότηση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επίτευξή του.»  

– Jaak-Adam Looveer, πολεοδόμος και αρχιτέκτονας 

Από περιβαλλοντική άποψη, θα έχει θετικό αντίκτυπο; 

J-AL: Αυτό είναι σίγουρο! Όπως ανέφερε ο Kaur, η νέα γραμμή αποτελεί επίσης έναν τρόπο για να παροτρύνουμε τον κόσμο να χρησιμοποιήσει τις δημόσιες μεταφορές. Όταν δεν υπάρχουν καλές συνδέσεις στις συγκοινωνίες μιας πόλης —όπως συνέβαινε στην περίπτωσή μας— ορισμένα άτομα αποφεύγουν να τις χρησιμοποιούν. Ένας κάτοικος μιας περιοχής που δεν μπορεί να φτάσει σε μια άλλη μέσα σε λογικό χρονικό διάστημα με το λεωφορείο ή το τραμ, έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να πάρει το αυτοκίνητό του. Αυτό ήταν πρόβλημα στην πόλη, και είχε αρνητικές συνέπειες όσον αφορά τη κυκλοφοριακή συμφόρηση, την ατμοσφαιρική ρύπανση και, τελικά, το γενικότερο κλίμα. Οι πόλεις με πιο ολοκληρωμένα δίκτυα μεταφορών λειτουργούν καλύτερα από την άποψη αυτή, καθώς η ηχορύπανση και η ατμοσφαιρική ρύπανση μειώνονται και η δημόσια υγεία ωφελείται από τα λιγότερα αυτοκίνητα και τα μποτιλιαρίσματα. 

KO: Δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω. Αν και δεν είμαι εμπειρογνώμονας σε περιβαλλοντικά θέματα, είναι καλό που βλέπουμε το Τάλιν να κινείται προς την ίδια κατεύθυνση με τις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Όλοι ωφελούνται από την ανάπτυξη των δημόσιων συγκοινωνιών και την προώθηση της ζωής χωρίς αυτοκίνητα στην πόλη. Θεωρώ ότι πρόκειται για ένα βήμα προς ένα περιβαλλοντικά καλύτερο μέλλον και προς μια καλύτερη ποιότητα ζωής για τους κατοίκους των αστικών περιοχών. Επίσης, είναι καλό και για την εικόνα του Τάλιν, καθώς αντικατοπτρίζει μια σύγχρονη πόλη που ζει με την εποχή της. Όσον αφορά την επέκταση του Τάλιν, νομίζω ότι θα δώσει νέα ζωή στην περιοχή του παλιού λιμανιού ως τόπου κατοικίας. Μέχρι σήμερα, η γειτονιά αυτή παραήταν απομονωμένη για να είναι επιθυμητή. 

«Για μένα, ως κάτοικο του Τάλιν, η νέα γραμμή του τραμ άλλαξε τα πάντα! Αποφέρει τεράστια οφέλη στην πόλη.»  

– Kaur Orgusaar, κάτοικος και καθημερινός επιβάτης 

Ίσως δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) της Εσθονίας δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη βιωσιμότητα και τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια. Σε συνδυασμό με χρηματοδότηση μέσω του σχεδίου REPowerEU, το μέσο ανάκαμψης NextGenerationEU στηρίζει τη χώρα της Βαλτικής στην προσπάθειά της να μειώσει την εξάρτησή της από παλιές πηγές ενέργειας και να μεταβεί σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Παρότι η σχέση μπορεί να φανεί αμυδρή, η γραμμή τραμ του παλιού λιμανιού του Τάλιν ακολουθεί παρόμοια λογική. Βελτιώνει το σημερινό μείγμα μεταφορών της πόλης και, με τον τρόπο αυτόν, προσφέρει έναν καθαρότερο και καλύτερο τρόπο διαβίωσης στους κατοίκους της πόλης. Αποτελεί μια από τις πολλές πτυχές ενός ευρύτερου μωσαϊκού, που σκιαγραφεί την εικόνα μιας χώρας που προχωρά με γρήγορους ρυθμούς προς το μέλλον.