Lepiej skomunikowane miasta: linia tramwajowa do Starego Portu w Tallinie

Estonia to ambitny kraj. Świadczą o tym jednoznacznie reformy i inwestycje przewidziane w estońskim planie odbudowy i odporności (RRP), w ramach którego 953 mln euro z programu NextGenerationEU inwestuje się w projekty o imponującej skali. Jednym z priorytetów Estonii jest przejście na czystą energię, co wymaga dywersyfikacji dostaw, inwestycji w źródła odnawialne oraz stopniowego wycofywania źródeł szkodliwych, takich jak łupki bitumiczne. W miarę jak Estonia przechodzi na kolejny poziom zrównoważonego rozwoju, priorytetem staje się również czystsza mobilność. Dobrym przykładem jest tutaj linia tramwajowa obsługująca Stary Port w Tallinie. 

Nowa linia tramwajowa jest jednym z głównych projektów infrastrukturalnych w planie odbudowy i odporności. Ten odcinek kolei lekkiej o długości 2,5 km, na który przeznaczono 36,5 mln  euro z NextGenerationEU, został oddany do użytku w grudniu 2024 r. Wielu mieszkańców stolicy od dawna czekało na to połączenie. Teraz nareszcie można dojechać tramwajem ze Starego Portu, który jest stacją przesiadkową dla połączeń morskich z krajami nordyckimi, do węzła Rail Baltica w centrum miasta, regionalnego dworca kolejowego, a także na lotnisko w Tallinie. Jednym z celów projektu jest zmniejszenie natężenia ruchu i zanieczyszczenia powietrza w mieście dzięki zrównoważonym środkom transportu, a tym samym poprawa jakości życia mieszkańców. 

Więcej na ten temat opowiedzą nam urbanista i architekt Jaak-Adam Looveer i mieszkaniec miasta Kaur Orgusaar:  

Czy nowa linia tramwajowa była w Tallinie potrzebna? 

J-AL: Mało powiedziane! Nowa linia tramwajowa do Starego Portu oznacza, że mamy obecnie w pełni zintegrowany korytarz transportowy dający nowe możliwości. Finansowanie ze środków unijnych odegrało w tym dużą rolę. Dzięki tej linii całe miasto jest lepiej skomunikowane. Stary Port, skąd kursują promy do Helsinek, łączy Tallin z krajami nordyckimi. Z kolei tramwaj łączy ten port z terminalem Rail Baltica Ülemiste, który będzie zyskiwał na znaczeniu w miarę realizacji tego megaprojektu. Ta linia tramwajowa łączy również Stary Port z centrum miasta, dworcem głównym i lotniskiem. Jest osią główną infrastruktury Tallina.

KO: Dla mnie jako mieszkańca Tallina jest to prawdziwy przełom, a dla miasta gigantyczna zmiana na plus. Mieszkam w samym centrum i kiedy nie było jeszcze bezpośredniego połączenia tramwajowego, było mi trudno pojechać do portu, a nawet na lotnisko. Teraz mogę łatwo i wygodnie podróżować w obydwie strony. Dla mnie osobiście to wielki atut, bo sporo podróżuję w związku z pracą. Teraz nie mam problemu, żeby zdążyć na prom lub na lot. Wydaje mi się, że dzięki tej linii wielu mieszkańców będzie częściej korzystało z transportu publicznego, bo stanowi bardzo dobrą alternatywę dla samochodu. Korki na pewno się przez to zmniejszą.

Mamy obecnie w pełni zintegrowany korytarz transportowy dający nowe możliwości. Finansowanie ze środków unijnych odegrało w tym dużą rolę.  

— Jaak-Adam Looveer, urbanista i architekt 

Czy nowa linia tramwajowa przyniesie coś dobrego środowisku? 

J-AL: Na pewno tak. Jak powiedział Kaur, nowy tramwaj to również sposób, by skłonić ludzi do korzystania z transportu miejskiego. Jeżeli miasto nie jest dobrze skomunikowane – tak jak było u nas wcześniej – dla niektórych transport publiczny nie jest wcale ułatwieniem. Jak ktoś nie może łatwo i szybko dotrzeć autobusem lub tramwajem z jednej dzielnicy do drugiej, są duże szanse, że wybierze samochód. W mieście jest to duży problem, który powoduje korki, zanieczyszcza powietrze, a w końcowym rozrachunku, również w przenośni psuje klimat. W miastach z lepiej zintegrowaną siecią transportową po prostu lepiej się żyje, bo jest mniejszy hałas i zanieczyszczenie powietrza, a mniej aut i korków to mniej problemów zdrowotnych. 

KO: Święte słowa. Chociaż nie jestem ekspertem od ochrony środowiska, cieszę się, że Tallin zmierza w tym samym kierunku co inne europejskie stolice. Jeżeli mieszkasz w mieście, rezygnacja z prywatnego samochodu na rzecz transportu publicznego ma sens. Uważam, że to pomoże chronić środowisko i poprawi jakość życia mieszkańców miasta. Będzie również korzystne wizerunkowo dla Tallina, bo pokaże, że nasze miasto idzie z duchem czasu. Dobre połączenie z resztą miasta na pewno ożywi dzielnicę wokół Starego Portu, bo teraz zyska na popularności. Przedtem nie była szczególnie atrakcyjna ze względu na brak połączeń. 

„Dla mnie jako mieszkańca Tallina jest to prawdziwy przełom, a dla miasta gigantyczna zmiana na plus.”  

Kaur Orgusaar, mieszkaniec Tallina 

Nie jest zaskoczeniem, że w estońskim planie odbudowy i zwiększania odporności (RRP) priorytetami są zrównoważony rozwój i przejście na czystą energię. W połączeniu z funduszami z REPowerEU Plan instrument NextGenerationEU wspiera ten kraj bałtycki w przechodzeniu z tradycyjnych źródeł energii na odnawialne. Choć na pierwszy rzut oka może nie łatwo to dostrzec, linia łącząca Stary Port w Tallinie z centrum miasta wpisuje się w ten trend. Zmienia bowiem na lepsze miks transportowy miasta, przez co zapewnia jego mieszkańcom wygodniejsze życie w czystszym środowisku. Jest to co prawda tylko jeden z elementów większej układanki, ale wiele nam on mówi o tym kraju, który przez cały czas idzie naprzód w coraz szybszym tempie.